تمجید نرگس آبیار از “آشغال‌های دوست‌داشتنی”

سینما برتر: نرگس آبیار درباره فیلم “آشغال‌های دوست‌داشتنی” نوشت: گویی خود “صد سال تنهایی” مارکز است که در قالب هویت و ماهیتی ایرانی روایت می‌شود.

کارگردان فیلم “شبی که ماه کامل شد” که بیشترین سیمرغ را از سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر کسب کرد، در یادداشتی به تمجید از فیلم آشغال‌های دوست‌داشتنی و کارگردان آن پرداخت..

در یادداشت نرگس آبیار آمده است: “در فیلم “قصه ها” دیالوگی هست با این مضمون که هیچ فیلمی تا ابد در کمد نخواهد ماند، تقریبا همزمان با فیلمِ خانم بنی اعتماد، “آشغال های دوست داشتنی” ساخته شد و امیریوسفی شش سال به آب و آتش زد تا فیلم اش را از گنجه در آورد و در داخل ایران اکران کند، در حالی که می توانست در فستیوال های خارجی نمایش دهد که نداد چرا که مثل تم مرکزی فیلم اش معتقد بود این مشکلی است که باید در داخل خود خانه و خانواده حل و فصل شود.

حالا شش سال گذشته و فیلم به نمایش در آمده، فیلمی که هنوز بعد شش سال فرم و روایت بدیع و تازه ای دارد، امیریوسفی یک خانه ی کلنگی و تنهایی زنی سالخورده را بدل می کند به صد سال تاریخی که بر ما گذشته است، گویی خود “صد سال تنهایی” مارکز است که در قالب هویت و ماهیتی ایرانی روایت می شود، آن هم محدود در خانه ای کلنگی در حوالی مرکز شهر، همین خانه و اثاثیه اش با آن آشغال های دوست داشتنی اش، فشرده ی تاریخ معاصر و جغرافیای ایران است با تمام تفاوت های عقیدتی و قومیتی، با تمام تشتت ها و تنش های ریز و درشت و با همه ی این ها این خانه همچنان چارچوب و انسجام خودش را حفظ می کند.

فرم و روایت فیلم با حالتی سهل الممتنع به فانتزی دلنشین بدل شده  که به سادگی مخاطب را با جهان سوبژکتیو زنی سالخورده همراه می کند  و تاریخ صد ساله و بحران ها را از فیلتر ذهنی او ساده و مینیمال برای ما روایت و منعکس می کند و در این روایت سوبژکتیو همه ی سیر تاریخی از آن حالت پیچیده و دشوار فلسفی به موضوعی ساده بدل می شود، به عبارتی در ذهن معصوم این زن سالخورده تمام حقایق و وقایع ضد و نقیض و تناقض ها گرد هم به وحدت معنایی می رسد، منیره خانوم با آن صبوری و سعه ی صدر و تساهل و مدارایی که در زنانگی و مادرانگی اش ریشه دارد تمام نزاع و اختلاف ها را به آشتی بدل می کند، مثلا بی آنکه تلاشی کند به سادگی لنین و استالین را به لیبرالیسم و اگزیستانسیالیسم پیوند می دهد و از آن به آرای مطهری می رسد، این خاصیت جهان کوچک اما وسیع منیره خانوم است که تمام نقیضه ها را کنار هم گرد می آورد تا کانون خانواده را حفظ کند، منیره خانوم این زن سالخورده ی دوست داشتنی با تمام تشویش ها و با تمام شور و دلشوره ای که دارد مام وطن است، خودِ ایران است…”